Financiën

Mantelzorg en financiën kan op twee manieren besproken worden. Aan de ene kant heb je de financiële zaken die veel mantelzorgers overnemen van degene die zij verzorgen. Aan de andere kant heb je de kosten die gemaakt worden en waar verschillende regelingen voor bestaan.
 

Overnemen van financiële zaken
Als mensen niet meer in staat zijn zelf hun financiële belangen te behartigen lopen zij risico door ondoordachte beslissingen. Ook kunnen zij slachtoffer worden van misbruik door derden. Het is van belang om de persoon te beschermen maar ook om hem of haar in zijn waarde te laten. Veel mantelzorgers zullen vroeg of laat merken dat degene die ze verzorgen moeite krijgt met het regelen van de financiën. Ondertekende acceptgiro’s komen terug omdat de bank de gezette handtekening niet accepteert of geld pinnen blijkt niet meer mogelijk.
In de praktijk worden de financiële taken vaak gewoon overgenomen door een familielid. Maar het gebruiken van de pincode van iemand anders is officieel strafbaar en kan voor problemen zorgen. Als er niets geregeld is kan alleen de persoon in kwestie de financiële zaken regelen. Als mantelzorger sta je hier volledig buiten. Vooral als meerdere mensen de zorg delen of als het geheugen van de zorgontvanger niet meer zo goed is, is het verstandig om een aantal zaken op tijd te regelen zoals:

• Een en/of rekening openen

Je opent samen met de zorgvrager een rekening waardoor jij als mantelzorger gemachtigd bent om ook gebruik te maken van deze rekening.
 

• Volmacht opstellen

Door een notariële volmacht op te stellen stelt een notaris vast of het de wens is van de verzorgde en of deze de gevolgen kan overzien. Aan de volmacht kunnen voorwaarden gesteld worden. Bijvoorbeeld dat de volmacht alleen gebruikt mag worden als de verzorgde niet meer de eigen belangen kan behartigen, door bijvoorbeeld dementie of een CVA. Bij een notariële volmacht kunnen de aangewezen personen direct de benodigde rechtshandelingen verrichten.
Behalve een algemene notariële volmacht kan er ook gekozen worden voor een beperkte notariële volmacht, waarin beperkingen worden aangegeven van wat wel en niet mag.
 

• Levenstestament

Hiervoor wordt gekozen als er meer dan alleen financiële zaken moeten worden geregeld bijvoorbeeld een euthanasie verklaring invullen. Of vast leggen wat er met het huis kan gebeuren bij verhuizing naar een verpleeghuis.
 

• Bewindvoering

Bedoeld voor personen die door een geestelijke of lichamelijke toestand niet (meer) in staat zijn om de eigen financiën te regelen. Een kantonrechter doet hierbij onderzoek en stelt de bewindvoerder aan. Elk jaar moet er een financiële verantwoording ingeleverd worden bij de rechtbank.
 

• Onder curatele stellen

Iemand die onder curatele staat mag bijna niets meer beslissen zonder toestemming van de curator. Een verzoek tot onder curatelestelling wordt gedaan bij de kantonrechter.
 

• Regeling t.a.v. eigen bijdrage

Wanneer er sprake is van opname in een verzorgings- of verpleeginstelling moet er een eigen bijdrage betaald worden. Deze eigen bijdrage is afhankelijk van het eigen vermogen (die valt onder box 3). Het kan zinvol zijn om na te denken over maatregelen om het belastbare vermogen te beperken. Aangezien dit best ingewikkeld kan zijn is het handig om hierbij ondersteuning van een notaris te vragen.
 

Financiële vergoedingen
Een ziekte of handicap kan extra kosten met zich meebrengen. Denk aan medicijnen, behandelingen, hulpmiddelen of woningaanpassingen. Het is mogelijk dat je als mantelzorger meer kosten gaat maken, bijvoorbeeld door meer was of extra reizen. Tevens kan je inkomen veranderen doordat je minder gaat werken of helemaal stopt. Er zijn verschillende vormen van financiële ondersteuning. Sommige zijn specifiek voor mantelzorgers, andere zijn meer gericht op de zorgontvanger, maar ontlasten de mantelzorger ook.

• Persoonsgebonden budget

Als zorg is aangevraagd en toegekend, kun je kiezen voor een persoonsgebonden budget (pgb). In plaats van zorg in natura (zin) regel je (samen met de zorgvrager) zelf de zorg, begeleiding en voorzieningen met een pgb. Behalve professionele zorgverleners kun je ook mantelzorgers inschakelen voor de zorg. Waarbij de mantelzorger uit het pbg betaald kan worden. Hiervoor moet de mantelzorger een zorgovereenkomst met de pgb-houder afsluiten. Afhankelijk van de zorg die nodig is vraag je een pgb aan bij het zorgkantoor, de zorgverzekeraar of bij de gemeente. Sinds 2015 zijn er vier soorten pgb’s.

• pgb-Wmo: voor ondersteuning die valt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning. Dit pgb vraag je aan bij de gemeente. Een generalist van WIJeindhoven kijkt waarom en waarvoor je een pgb wilt gebruiken en of dit passend is. De Sociale VerzekeringsBank (SVB) betaalt het pgb uit.
• pgb-Wlz: voor intensieve zorg die valt onder de Wet langdurige zorg. Mensen met een Wlz-indicatie worden vaak opgenomen in een instelling maar het is ook mogelijk om deze zorg thuis te verlenen. Dit kan alleen als het verantwoord is en de kosten niet hoger zijn dan bij opname in een instelling. Dit pgb vraag je aan bij het zorgkantoor. Deze kijkt samen met jou wat het beste past: een pgb, zorg in natura of een combinatie hiervan.
• pgb-Jeugdwet: voor zorg die valt onder de Jeugdwet. Je kunt voor de zorg voor je kind kiezen uit zorg in natura of een pgb. Dit vraag je aan bij de gemeente en de SVB betaalt de zorgverlener uit.
• pgb-Zvw (Zorgverzekeringswet): voor verpleging en verzorging door de wijkverpleging. Deze zorg wordt vergoed uit het basispakket van de zorgverzekeraar. Als je deze pgb wilt aanvragen moet moet je duidelijk aangeven waarom je een pgb wilt en een budgetplan maken. Per zorgverzekeraar kunnen de regels voor een pgb-Zvw verschillen.
• Meerdere pgb's tegelijk: het is mogelijk dat je meerdere pgb’s tegelijkertijd ontvangt. Bijvoorbeeld als degene waarvoor je zorgt een indicatie heeft voor begeleiding, verzorging én verpleging. Dan krijg je een pgb van de gemeente (Wmo 2015 of Jeugdwet) én de zorgverzekeraar.  Het kan verstandig zijn om hulp te vragen van een cliëntondersteuner die met jou bekijkt of het pgb goed bij je past. De gratis cliëntondersteuning kun je aanvragen bij de gemeente. Verschillende organisaties bieden cliëntondersteuning aan, zij geven informatie en advies, hulp bij het kiezen van een passende zorgaanbieder, ondersteuning bij het opstellen, evalueren en bijstellen van het persoonlijk plan en het zorgplan of bemiddeling wanneer je er niet uitkomt met de zorgaanbieder. Ook kun je informatie krijgen bij Per Saldo, de belangenorganisatie van pgb-houders.

• Belasting

Iedereen betaalt (inkomens) belasting, maar mogelijk kun je een beroep doen op de buitengewone uitgaven. Jaarlijks geeft de Belastingdienst tussen januari en april informatie over buitengewone uitgaven. Kijk voor meer informatie op de website van de Belastingdienst.
 

• Regelingen voor minima

Er zijn diverse regelingen voor de specifieke groep mensen met een inkomen onder het minimumniveau. Denk aan Zorgtoeslag, kwijtschelding gemeentelijke belastingen, algemene of bijzondere bijstand, collectieve zorgverzekering. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Steunpunt Mantelzorg Verlicht of op de sites kijken van de Belastingdienst of de gemeente Eindhoven.
 

Ondersteuningsmogelijkheden op financieel gebied
Een aantal organisaties heeft veel kennis en ervaring met het aanvragen van financiële tegemoetkoming of andere kwesties die met geld te maken hebben. Je kunt gebruik maken van de volgende mogelijkheden.

• Vrijwillige Hulpdienst en Humanitas

Vrijwilligers van zowel de VHD als Humanitas kunnen administratieve ondersteuning bieden. Als je je rekeningen niet meer op orde krijgt of vastloopt in je administratie kan administratieve hulp uitkomst bieden. Zodat je weer overzicht in je financiële situatie krijgt en zelfstandig je geldzaken beheert. Kijk voor meer informatie op de website van de Vrijwillige Hulp Dienst of Humanitas.
 

• Vrijstelling van sollicitatieplicht

Als je een uitkering ontvangt, heb je een sollicitatieplicht. Je kunt een half jaar ontheffing van de sollicitatieplicht krijgen. Dit kan als je mantelzorg geeft die noodzakelijk is voor iemand in jouw naaste omgeving. En als je tijd nodig hebt om deze zorg goed te regelen, waardoor het niet samen gaat met werk. Bij een WW-uitkering vraag je vrijstelling aan bij het UWV. Meer informatie vind je bij ontheffing sollicitatieplicht.
Bij een bijstandsuitkering vraag je tijdelijke ontheffing aan bij de gemeente waarvan je de uitkering ontvangt, via je contactpersoon uitkeringen. Er gelden verschillende criteria waardoor iedere situatie individueel wordt bekeken. Het UWV kan de ontheffing van de sollicitatieplicht verlengen met 6 maanden. Afhankelijk van jouw situatie is na 1 jaar een verlenging mogelijk met steeds 1 maand.
Ook is ontheffing van de sollicitatieplicht mogelijk vanwege persoonlijke omstandigheden. Krijg je plotseling een crisissituatie in je privéleven, een sterfgeval in de familie of een ernstige ziekte? Dan kun je voor maximaal 4 weken ontheffing krijgen van de sollicitatieplicht.
 

• Sociaal Raadsliedenwerk (SRW)

Sociale Raadslieden geven gratis advies en informatie over wetten, regelingen en voorzieningen op sociaal en juridisch gebied. SRW behandelt vragen over het loon of uitkering, toeslagen belastingaanslagen of invordering belasting, kinderbijslag, studiefinanciering, beslaglegging en de beslagvrije voet, minimaregelingen, beschikkingen. Ook helpt SRW met verzoeken en bezwaarschriften voor zover het (in het algemeen) om een belang van minder dan € 500,- gaat. Bij hogere bedragen wordt doorverwezen naar de advocatuur. Meer informatie kun je lezen in de folder van het Sociaal Raadsliedenwerk.
 

• Tweemaal kinderbijslag bij intensieve zorg (voorheen TOG)

Het is mogelijk om als ouder van een (thuiswonend) kind met een beperking in de leeftijd van 3 tot 18 jaar, in aanmerking te komen voor een dubbele kinderbijslag. Dit kan aangevraagd worden bij SVB Roermond die na beoordeling van CIZ de aanvraag kan toekennen. Meer informatie.
 

• MantelzorgNL

Juridisch Advies van MantelzorgNL geeft gratis  informatie over wet- en regelgeving waar mantelzorgers mee te maken kunnen krijgen. Deze dienst kan door iedereen worden ingeschakeld. Daarnaast kunnen mantelzorgers die lid zijn van MantelzorgNL gratis advies op maat of praktische ondersteuning krijgen, bijvoorbeeld bij het opstellen van een bezwaarschrift, het schrijven van brieven of bemiddeling.

De juridische adviseurs zijn uitsluitend bereikbaar via de Mantelzorglijn, elke werkdag tussen 9.00 en 16.00 uur. Het telefoonnummer is 0900 – 20 20 496 (€ 0,10 per minuut). Of stel je vraag per e-mail via mantelzorglijn@mezzo.nl