Vervangende zorg

Vervangende zorg, ook wel respijtzorg genoemd, betekent dat de zorg tijdelijk overgenomen wordt. Dit kan door iemand uit je eigen omgeving zoals familie of buren, maar ook door een vrijwilliger of een professional. Dit kan eenmalig zijn, b.v. tijdens een vakantieperiode, of juist structureel, zoals elke week een dagdeel of iedere maand een weekend. De opvang kan thuis of buitenshuis plaatsvinden. Afhankelijk van het aanbod kan er een eigen bijdrage gevraagd worden. Voor sommige vormen van vervangende zorg is een indicatie nodig.

Respijtzorg kan worden ingezet als je een afspraak hebt, wilt sporten, het even te zwaar hebt of op vakantie wilt. Je naaste komt op deze manier in contact met andere mensen of kan aan een activiteit meedoen. Respijtzorg kan jou als mantelzorger ontlasten. Je krijgt als mantelzorger even een adempauze en kunt nieuwe energie opdoen om de zorg vol te houden. Heel belangrijk dus! Er zijn verschillende vormen van respijtzorg.

Respijtzorg light

Je gaat samen met je naaste naar een activiteit, jullie zijn dan allebei even “uit” de zorg. In Eindhoven organiseert Steunpunt Mantelzorg Verlicht onder de noemer ‘Samen even uit de zorg’, verschillende respijtzorg light activiteiten. Je kunt je voor deze activiteit opgeven via de website of door contact op te nemen.

Aanwezigheidszorg

Aanwezigheidszorg is zorg waarbij een zorgverlener of vrijwilliger aanwezig is om toezicht te houden en te begeleiden zonder intensieve zorg te verlenen. Het is bedoeld voor mensen die extra veiligheid en begeleiding nodig hebben, zoals mensen met dementie of mensen die risico lopen op vallen. Aanwezigheidszorg kan voor een aantal uren per dag worden ingezet of voor de nacht. De vrijwilliger of professional komt aan huis zodat de mantelzorger iets anders kan doen. Aanwezigheidszorg kun je zelf aanvragen, je hebt hier geen indicatie voor nodig. Er kunnen wel kosten aan verbonden zijn, mogelijk worden deze vergoed via de aanvullende verzekering mantelzorger of via een PGB. Als de zorgvrager een Wlz-indicatie heeft, kun je kosten van  aanwezigheidszorg ook via de Wlz regelen. Bij de Vereniging Aanvullende Mantelzorg Nederland, vind je een overzicht van alle organisaties die professioneel vervangende mantelzorg bieden.

Ondersteuning via een Maatje

Heeft degene die je verzorgt een klein netwerk en behoefte aan wat extra ondersteuning? Dan kan je gebruik maken van een vrijwilliger die als Maatje regelmatig op bezoek komt. De meeste Maatjes projecten zijn gericht op een speciale doelgroep. Zoals mensen met een chronische of levensbedreigende ziekte, mensen met dementie of mensen die zich eenzaam voelen. Over het algemeen kun je zelf contact opnemen met een Maatjes project, je hebt hiervoor geen indicatie nodig. In Eindhoven kun je o.a. bij  Humanitas en Maatje040 verschillende maatjes vinden.

Dagbesteding

Je naaste bezoekt één of meer dagen per week een dagbestedingslocatie om deel te nemen aan activiteiten. In Eindhoven zijn twee vormen van dagbesteding; de Basisdagbesteding en de Maatwerkvoorziening Dagbesteding. In veel wijken vind je een vorm van Basisdagbesteding. Iedere plek biedt andere activiteiten en soms voor verschillende doelgroepen. Je hebt hiervoor geen indicatie nodig. Meer informatie vind je op Dagbesteding-Gemeente Eindhoven.

Als Basisdagbesteding niet (meer) passend is kan je naaste in aanmerking komen voor Maatwerkvoorziening Dagbesteding. Voor Maatwerkvoorziening Dagbesteding is wel een indicatie nodig, deze kun je aanvragen bij WIJeindhoven.

Logeeropvang

Over het algemeen vindt logeeropvang buitenshuis plaats. Er zijn steeds meer professionele particuliere organisaties die logeeropvang thuis aanbieden. Dit is aanvullende mantelzorg (ofwel aanwezigheidszorg) overdag maar ook in de avond en nacht. Door combinaties te maken met meerdere hulpverleners, mogelijk samen met de reguliere thuiszorg en eventueel mensen uit je eigen netwerk, kun je voor meerdere dagen logeeropvang thuis regelen zodat je als mantelzorger een aantal dagen weg kunt. Natuurlijk kan dit ook structureel geregeld worden b.v. enkele keren per maand een korte overname van de zorgtaken. Aan deze vorm van zorg zitten wel kosten verbonden. De particuliere organisaties hanteren een uurtarief, deze is afhankelijk van de zorg die nodig is en het tijdstip waarop.

Logeeropvang buitenshuis vindt meestal plaats bij een instelling. Er zijn verschillende instellingen die logeermogelijkheden aanbieden voor kinderen met een beperking zoals bij Pertoeti en Lunet. Voor volwassenen biedt het Sint Anna Klooster logeermogelijkheden.  Voor mensen met een mentale kwetsbaarheid heeft de GGzE logeermogelijkheden. Daarnaast zijn er ook particuliere initiatieven die vaak kleinschalige opvang bieden zoals het zorghotel van Groot Bijstervelt in Oirschot of logeerhuis Plezant in Lieshout.

De kosten voor het logeren worden soms (gedeeltelijk) vergoed door de gemeente (Wmo indicatie), het zorgkantoor (Wlz indicatie) of de zorgverzekering (aanvullende verzekering). Is er geen vergoeding mogelijk, dan kun je vaak wel terecht maar dan zijn de kosten voor eigen rekening. Het is altijd mogelijk om de zorg vanuit een PGB te betalen.

Mogelijkheden om op vakantie te gaan

Zorg thuis organiseren

Handen in Huis is een landelijke organisatie die bij de zorgvrager tijdelijk in huis komt voor meerdere dagen om alle zorgtaken over te nemen zodat de mantelzorger er even tussenuit kan. Het is de bedoeling dat de mantelzorger ook echt weg gaat, op vakantie of b.v. een ziekenhuisopname.

Handen in Huis biedt respijtzorg voor mensen met diverse beperkingen, ziekten of aandoeningen. De minimumleeftijd van de zorgvrager is 6 jaar. Handen in Huis komt voor minimaal 3 dagen en 2 nachten maar ook langer. De vrijwilliger neemt alle zorgtaken van de mantelzorger over. Professionele zorg, zoals thuiszorg of therapieën gaan gewoon door. De meeste ziektekostenverzekeraars bieden een vergoeding wanneer je een aanvullend verzekeringspakket hebt. Anders betaal je een bedrag per 24 uur. Je kunt de vervangende zorg ook betalen via een PGB.

Huisdieren kunnen verzorgd worden als er geen andere oplossing is. Minderjarige kinderen worden in principe niet verzorgd. Vraag respijtzorg van Handen in Huis op tijd aan. Voor de eerste keer ongeveer 7 weken van tevoren. Voor de zomerperiode moet je meer tijd rekenen.

Vakanties met zorg

Er zijn verschillende vakantie mogelijkheden voor mantelzorgers om samen met de zorgvrager op vakantie te gaan. Of om de zorgvrager alleen (begeleid) op vakantie te laten gaan en zelf je eigen ontspanning te zoeken.

• Speciaal aangepaste vakanties: verschillende reisorganisaties bieden volledig aangepaste vakanties op de websites van Atlas van Zorgvakanties en NBAV vind je hiervan een overzicht. Op Vakantie met Kinderen vind je een overzicht van aangepaste vakanties voor gezinnen met een gehandicapt kind. De genoemde websites zijn maar enkele voorbeelden.
• Er zijn steeds meer vakantie mogelijkheden op vakantieparken of campings met aangepaste vakantiehuizen. Het is hierbij (in Nederland) mogelijk om de zorg die door de thuiszorg wordt geboden ook op het vakantie adres te ontvangen.

Er zijn verschillende vormen van vakantie voor mantelzorgers met of zonder de zorgvrager. Dit is afhankelijk van de zorgbehoefte en de eigen wensen. Het kan handig zijn om contact op te nemen met een gespecialiseerde zorg/reis organisatie om de beste optie voor jouw situatie te vinden.

Vervangende zorg in de laatste levensfase

Deze vervangende zorg wordt geboden wanneer de familie of naasten niet (meer) in staat zijn om deze zorg te bieden. Vervangende terminale zorg kan worden verleend door professionele zorgverleners of vrijwilligers en richt zich op het bieden van emotionele, praktische en lichamelijke zorg aan de persoon in de laatste levensfase. Dit kan verschillende vormen van zorg omvatten, afhankelijk van de behoeften van de patiënt en de situatie van de familie. Hier zijn enkele opties:

• Thuiszorgdiensten: Professionele zorgverleners kunnen tijdelijk de zorg overnemen. Dit kan variëren van huishoudelijke hulp tot intensieve verpleegkundige zorg, zoals het toedienen van medicatie, pijnbestrijding, en ondersteuning bij persoonlijke verzorging.
• Zorgverlening door familie of vrienden: In sommige gevallen kunnen andere familieleden of vrienden de zorg tijdelijk overnemen. Dit kan het geval zijn wanneer de reguliere mantelzorger tijdelijk niet beschikbaar is door ziekte, vakantie of andere redenen.
• Palliatieve zorg thuis: Wanneer de persoon in de laatste levensfase thuis wil blijven, kunnen palliatieve zorgteams ondersteuning bieden. Deze zorg wordt meestal geboden door een thuiszorgorganisatie. Zij bieden ook nachtzorg.
• Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg: In sommige gevallen kunnen vrijwilligers tijdelijk de zorg overnemen. De VPTZ koppelt vrijwilligers aan mensen in de laatste levensfase. Ze helpen met taken zoals gezelschap bieden, hand en spandiensten, of lichte zorg.
• Hospicezorg: Wanneer de zorgbehoefte groter wordt en het thuis niet meer mogelijk is, kan een opname in een hospice een optie zijn. Hospices bieden een rustige, ondersteunende omgeving voor mensen in de laatste levensfase, waar zowel medische zorg als emotionele en spirituele begeleiding beschikbaar zijn.